استفاده از مشخصه‌های مرفولوژیکی در رودخانه‌های دایمی برای تعیین حداقل نیاز آبی محیط اکولوژیکی

مقاله ۱۳، دوره ۳۷، شماره ۵۸، تابستان ۱۳۹۰، صفحه ۱۱۷-۱۲۸

نویسندگانعلیرضا شکوهی^۱؛ یانگ هانگ^۲

^۱دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، دانشیار دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی آب^۲دانشگاه اکلاهما ایالات متحده امریکا ، دانشیار دانشکده مهندسی عمران و علوم محیط زیست ، نورمن – اکلاهما

چکیدهمقاله حاضر به بررسی یکی از مهم‌ترین مسائل کشورهای دارای مسئله کم آبی و رقابت مصرف کنندگان برای تخصیص آب پرداخته است. در این مقاله ضمن تعریف حداقل نیاز آبی لازم برای زنده مانی رودخانه‌ها، با به چالش کشیدن روش مورد استفاده در ایران (روش مونتانا)، به تشریح الگوریتمی پرداخته شده است که می‌تواند در مناطق فاقد اطلاعات مناسب میدانی از محیط اکولوژیکی با دقتی مناسب حداقل نیاز آبی زیست محیطی را محاسبه کند. روشهای مورد بررسی در این تحقیق را می‌توان در دو دسته روشهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی جای داد. از دسته اول روش تنانت (مونتانا) و از دسته دوم روش محیط خیس شده با دو الگوریتم متفاوت شیب منحنی و حداکثر انحنا مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. دو روش مزبور در مطالعه‌ای موردی در ایران به معرض قضاوت گذاشته شده و تناسب میان روش پیشنهادی، که از مشخصه‌های مرفولوژیکی رودخانه استفاده می‌کند، و شرایط طبیعی رودخانه‌ای دایمی با استفاده از تحلیل‌های آماری نشان داده شده است. بر اساس نتایج به‌دست آمده در این پژوهش، استفاده از روش مونتانا با تحمیل استرس بر سیستم هیدرولوژیکی می‌تواند انتخابی نامناسب برای تعیین جریان حداقل برای حفظ محیط اکولوژیکی رودخانه‌ها باشد. تحقیق حاضر نشان می‌دهد که برای مطالعه موردی انجام شده نتایج روش هیدرولیکی حداکثر انحنای منحنی، از تطابق بیشتری با محیط برخوردار است. روش شیب منحنی برای حداقل دبی زیست محیطی مقادیری بسیار بزرگتر از دبی متوسط رودخانه را پیشنهاد می‌کند که می‌تواند در مناطقی دارای با بحران آب سؤال برانگیز باشد.

کلیدواژه‌هارودخانه؛ محیط زیست؛ مشخصه‌های مرفولوژیکی؛ نیاز آبی اکولوژیکی

لینک کوتاه مطلب : http://journaltm.ir/?p=4280